De oorzaak van een vaginagezwel hangt af van het feit of het goed of kwaadaardig is, en of het een cyste of abces betreft.
Goedaardige gezwellen
Er bestaan verschillende soorten goedaardige gezwellen van de vagina. Zo is een fibroom een klein, stevig en goedaardig gezwel van het bindweefsel. Een lipoom is een goedaardig gezwel van het vetweefsel. Een zweetkliergezwel (hidradenoma papilliferum) is een goedaardig gezwel van de zweetklieren. Meestal worden deze gezwellen veroorzaakt door het verouderingsproces.
Een uitzondering hierop zijn genitale wratten. Dit zijn goedaardige gezwellen die worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Ze komen vrij veel voor. Deze aandoening is besmettelijk en kan worden overgedragen door seksueel contact.
Kwaadaardige gezwellen
Kwaadaardige gezwellen of tumoren van de vagina komen zelden voor. Kanker van de vagina komt vooral voor bij vrouwen boven de 60 jaar. Langdurig bestaande infecties of irritaties spelen een mogelijke rol bij het ontstaan van kanker aan de vagina. Andere risicofactoren zijn roken en besmetting met HPV.
Bartholini cyste of abces
De oorzaak van een gezwel kan ook een cyste of abces zijn. Een cyste kan ontstaan wanneer de klier van Bartholini afgesloten raakt en het geproduceerde slijm niet meer weg kan. De klier van Bartholini is de voorhofklier. Dit is de klier die slijm produceert bij seksuele opwinding. Wanneer de cyste ontstoken raakt en zich met pus vult, spreek je van een abces. De klier kan verstopt raken door bacteriële infecties.